Sabunhane ve Kilis Müzesi
Kilis İli, Hakverdi Mahallesi, Haki Efendi Sokağı’nda bulunan Sabunhane ve Mahsere, 1900’lü yıllarda
inşa edilmiştir. Bina, 1960 yılına kadar zeytinyağı ve sabun imalathanesi olarak kullanılmıştır. İnşa edildiği dönemde Kilis’in en büyük zeytinyağı ve sabunhane imalathanesi olarak bilinmektedir. İki katlı ve ‘L’ şeklinde kesme taştan inşa edilen yapı, biri asıl diğeri depo olmak üzere tonozlu iki giriş kapısına sahiptir. 1880’li yıllarda inşa edilen bina, büyük ölçekte sabun üretimi yapılan ticari bir merkez olmuştur. Kilis’te bulunan iki büyük sabunhaneden biri olan bu yapı, “Kalaycılar Masmanası” olarak da anılmaktadır. Osmanlı döneminde sabun imalatı önemli bir sektör konumundaydı. Sabun, “acı zeyt” denilen yemeklik yağ çıkarıldıktan sonra, ikinci işlemde elde edilen zeytinyağından üretilmektedir.
Tarihi Sabunhane Binası, restorasyon çalışmalarının ardından müze olarak Kilis’in tarihini ve kültürel mirasını tanıtmak amacıyla hizmet vermeye başlamıştır. 1880’li yıllarda inşa edildiğinde Kilis’in en büyük zeytinyağı ve sabun imalathanesi olan bu bina, 1960’a kadar aktif olarak kullanılmış, ardından teknolojinin gelişmesiyle kaderine terk edilmiştir. 2009 yılında Bakanlık tarafından kamulaştırılan bina, kısa sürede restore edilerek tekrar ay
ağa kaldırılmıştır. 1400 metrekare kapalı alana sahip olan müzede, arkeolojik ve etnografik eserler sergilenmektedir. Sergilenen eserlerin çoğunluğu Oylum Höyük’ten çıkarılan buluntulardan oluşmaktadır. Müze, pazartesi hariç haftanın altı günü 08.00 ile 17.00 saatleri arasında ziyaretçilerine kapılarını açarak, unutulmaz bir görsel şölen sunmaktadır.